Fidelis Butahe
WAKATI wananchi wakilia ukata kwa maelezo kuwa fedha
imekauka mifukoni, kuna kila dalili hali kuendelea kuwa mbaya zaidi baada ya Serikali
kutangaza azma yake kuwa mishahara, marupurupu na maslahi mengine ya watumishi
wa umma yataidhinishwa na Katibu Mkuu Ofisi ya Rais Utumishi wa Umma.
Uamuzi huo hata hivyo unaonekana kugawa wachambuzi wa
mambo ya uchumi waliozungumza na JAMBO LEO.
Wachambuzi hao wamesema jambo hilo ni zuri kwani litaondoa
pengo kubwa la mishahara kwa watumishi wa umma, huku wengine wakisema unamwongeza
madaraka Rais na kutaka taasisi husika zipendekeze mishahara na maslahi
mengine, huku ofisi hiyo ikibakiwa na kazi ya kusimamia, kushauri na kutoa
uamuzi wa mwisho.
Kwa mujibu wa Muswada wa Marekebisho ya Sheria Mbalimbali
kwa mwaka 2016 uliowasilishwa bungeni juzi, sheria hiyo itakuwa na kifungu
kinachoweka masharti kuwa taasisi, wakala, bodi au tume za Serikali, hazitakuwa
na mamlaka ya kuidhinisha mishahara na marupurupu kwa watumishi wa taasisi hizo
na badala yake kibali kitatolewa na Katibu Mkuu Ofisi ya Rais Utumishi.
“Binafsi sioni kama ni jambo zuri, ni sawa na kumwongeza
Rais madaraka, yaani hadi mshahara uamuliwe Ikulu?
“Sidhani kama utaratibu huu utasaidia. Serikali inapaswa
kuwa na sera ya viwango vya mishahara inayopaswa kulipwa katika mashirika na
taasisi za Serikali, si kuweka sheria kwamba wewe utalipwa hivi na wewe vile,”
alisema Profesa Gaudence Mpangala, Mhadhiri Mwandamizi wa Chuo Kikuu Ruaha.
Juzi Mwanasheria Mkuu wa Serikali (AG), George Masaju
wakati akiwasilisha Muswada huo, alisema lengo la marekebisho hayo ni kuweka
usawa wa maslahi kwa watumishi wa umma kulingana na kazi wanazofanya.
Pia, marekebisho hayo yanalenga kuhakikisha kuwa hakuna
tofauti kubwa ya mishahara na marupurupu kwa watumishi wa umma wakati wote
wanafanya kazi zinazolingana kwa kuwa na Mamlaka moja itakayoratibu jambo hilo.
Hata hivyo, masharti hayo hayatatumika kwa mishahara,
marupurupu na maslahi mengine kwa Bunge, Mahakama, Jeshi la Wananchi wa
Tanzania (JWTZ), Polisi, Magereza, Uhamiaji, Jeshi la Kujenga Taifa (JKT),
Zimamoto na Uokoaji na Idara ya Usalama wa Taifa (TISS).
Wakizungumza kwa nyakati tofauti, Mhadhiri wa Chuo Kikuu
Huria (OUT), Hamad Salim alisema, “kulikuwa na kushindwa kwa Serikali katika
kuendeleza mambo yake katika baadhi ya taasisi, ndiyo maana baadhi ya taasisi
zilipewa mamlaka ya kujipangia viwango vya mishahara lakini kwa utaratibu
maalumu, mfano TRA (Mamlaka ya Mapato) na Tanroads (Wakala wa Barabara), ila
kwa masharti ya kazi kufanyika kwa faida.
“Kama malengo yamefikiwa (faida) uamuzi wa Serikali ni
sawa, tofauti ya kipato inaweza kuleta shida kubwa sana mbele ya safari. Ndiyo
maana kuna wakati kila mtu alitaka mtoto wake apate kazi TRA, Tanroads, Bohari Kuu
ya Dawa (MSD), maeneo ambayo watu wanajipangia mishahara.”
Alisema watumishi wa taasisi za Serikali kuwa na viwango
sawa vya mishahara na watumishi wengine, ni jambo zuri lakini akahadharisha
kuwa uamuzi huo huenda ukaathiri Watanzania walioitwa nchini na kupewa nafasi
za uongozi kwenye taasisi za Serikali.
Katika maelezo yake, Profesa Mpangala alipingana na Salim
na kusisitiza: “Uamuzi wa nani analipwa kiasi gani unapaswa kuachwa chini ya taasisi husika ambayo itafuata hiyo
sera ya mishahara. Hapo unazungumzia hadi serikali za mitaa. Huu ni ukiritimba
wa hali ya juu.”
Alibainisha kuwa kilio cha Watanzania kudai Katiba Mpya,
ni pamoja na kutaka kupunguza madaraka ya Rais ili yaende kwa wananchi, taasisi
na mashirika.
“Nakubaliana na
hoja ya kudhibiti watu kujipangia mishahara holela ila natofautiana nao juu ya
namna gani udhibiti usifanyike kwenye malipo makubwa,” alisema.
Mhadhiri wa Chuo Kikuu cha Dar es Salaam (UDSM), Richard
Mbunda alisema: “Ni kati ya vitu ambavyo vimekuwa vikileta shida maana bodi za
taasisi zilikuwa zikiweka viwango vya mishahara wanavyotaka na kujikuta
wanatumia fedha nyingi katika mishahara kuliko wanachoingiza.”
Aliyekuwa Rais wa Chama cha Wanasheria Tanganyika (TLS),
Francis Stola alisema jambo hilo ni zuri huku akitoa angalizo kwamba taasisi
husika ndizo ziwe zinapendekeza viwango vya mishahara na si kuiachia Ikulu.
“Katika jambo linaloanzia ngazi ya chini lazima lifike
mahali ambako kutakuwa na uamuzi wa mwisho, Ikulu haipaswi kufanya kazi hii
bila kushirikisha taasisi yoyote ya kitafiti au takwimu.
“Wakati mwingine (Utumishi) inaweza kufanya kazi bila
kuangalia hali halisi, ila kama itakuwa
msimamizi tu wa mwisho lakini mchakato
unaanzia vyombo vya chini, ni jambo la kawaida na zuri,” alisema.
0 comments:
Post a Comment