Sharifa Marira na Suleiman Msuya
 |
| Profesa Sospeter Muhongo |
SAA chache baada ya Rais John Magufuli kutengua uteuzi wa
Waziri wa Nishati na Madini, Profesa Sospeter Muhongo, na kuwachukulia hatua
watendaji wa Wakala wa Ukaguzi wa Madini Tanzania (TMAA), wabunge na wanasiasa
wamepongeza uamuzi huo na kuanika uozo katika mikataba ya madini.
Wakati maoni hayo yakitolewa, Bajeti ya Wizara ya Nishati
na Madini ya mwaka 2017/18 iliyokuwa isomwe leo Dodoma, imesogezwa mbele hadi
Jumatatu huku kampuni ya uchimbaji madini ya Acacia ikieleza kushangazwa na
ripoti ya uchunguzi wa makinikia na kuahidi kutoa ufafanuzi baada ya kuipitia
kwa kina.
Wakizungumza na gazeti hili kwa nyakati tofauti, Waziri
Kivuli wa Nishati na Madini, John Mnyika (Kibamba) alisema hatua
zilizochukuliwa hazitoshi kwa maelezo kuwa mzizi wa tatizo hilo ni Sheria ya
Madini ya Mwaka 2010.
“Mikataba mibovu iliyoingiwa ndiyo imeweka vifungu vya
mchanga kusafirishwa nje, vinatoa umiliki mdogo wa Serikali. Mikataba hiyo inaonesha
kuwa yaliyo kwenye mchanga ni mali ya mwekezaji,” alisema Mnyika.
“Tulitarajia leo Rais aseme ukweli kama haya yote alikuwa
anayajua na si mapya, maana tulishayazungumza sana na yeye alikuwa Waziri
anayajua yote. Mikataba inapaswa kuvunjwa na sheria ya madini kuletwa bungeni irekebishwe,”
alisema Mnyika.
Alisema Rais Magufuli alipaswa kuwataja mawaziri wote
walioingia mikataba mibovu, huku akimtaja Rais mstaafu Jakaya Kikwete, ambaye alipata
kuwa Waziri wa Nishati na Madini mwaka 1994.
Huku akikosoa kauli ya Rais kuwa dhahabu zilizogundulika
ni mali ya Serikali, Mnyika alisema licha ya kuwa dhahabu hizo ni mali ya
mwekezaji kwa mujibu wa mkataba na kwamba uamuzi huo utaliingizia Taifa hasara.
Mwenyekiti wa Kamati ya Bunge ya Nishati na Madini, Dotto
Biteko aliupongeza uamuzi huo na kubainisha kuwa Rais ameyafanyia kazi maoni ya
Kamati hiyo ipasavyo.
Biteko ambaye pia ni Mbunge wa Bukombe alisema Taifa
lilikuwa linaibiwa mabilioni ya fedha kwa maelezo kuwa kuna madini yaliyokuwa
hayalipiwi mrabaha.
Alipoulizwa sababu za Kamati kushindwa kubaini wizi huo,
alisema: “Katika vikao vya Kamati, Wizara ilikuwa ikiwasilisha taarifa za uongo
tofauti na hali halisi kwenye Wizara ila Kamati iliyoundwa na Rais imethibisha
kila kitu.”
Mnadhimu wa Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni, Tundu Lissu
alisema: “Hii si hadithi mpya, kwamba tunaibiwa kwenye madini, mimi niliiandika
mwaka 2008 nikaeleza namna kampuni za madini zinavyoficha mapato stahiki
kukatwa kodi.”
Lissu ambaye alieleza kwa kirefu alivyoanza harakati za kueleza
nchi inavyoibiwa madini tangu mwaka 2002, alisema tume nyingi zilizoundwa
kuchunguza sekta ya madini zilieleza jinsi Taifa linavyoibiwa.
Alisema tatizo lilianza mwaka 1998 baada ya Bunge kutunga
na kupitisha kwa dharura sheria alizoziita za hovyo, ambazo ni Sheria ya Kodi,
Sheria ya kufanya marekebisho mbalimbali katika sheria ya fedha na Sheria ya
uwekezaji ya Taifa.
“Hizi ndizo tatizo kwa nchi. Mwaka 1998 ikatungwa sheria
ya madini iliyorekebishwa mwaka 2010 baada ya maoni ya Tume ya Bomani. Sheria
hii ilisema madini yanayochimbwa ni mali ya mwekezaji kwa mujibu wa sheria za
Tanzania,” alisema Lissu.
“Sheria hii inasema sehemu ya madini watakayoshindwa
kusafishia hapa watayapeleka nje. Katika mchanga kuna madini ya shaba, fedha na
dhahabu kidogo. Mkataba unasema hayo madini mengine matatu wala hawayatozi
kodi.”
Lissu alisema mbali na Profesa Muhongo, hata Naibu
Waziri, Dk Medard Kalemani naye anapaswa kuchukuliwa hatua, kwa maelezo kuwa
amekuwa mwanasheria wa wizara hiyo kwa muda mrefu.
“Kwa nini anamfuata Kafumu (Dalali), kwa sababu alikuwa Kamishna
wa Madini, Mikataba ya Madini ilianza kuingiwa wakati kamishna akiwa Grey
Mwakalukwa, aanze na huyu,” alisisitiza.
Mwanasheria Mkuu huyo wa Chadema alisema wawekezaji wa
madini wanalindwa na mikataba waliyoingia na Serikali na kwamba Tanzania ni nchi
mwanachama wa Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA).
“Ukiwa mwanachama, wawekezaji wakileta mali zao kwako
ukachukua mali zao kama alivyofanya Rais utashughulikiwa huko kwenye mahakama za
kimataifa,” alisema.
“Rais wetu kama kawaida yake ameshauriwa? Amejiingiza
kwenye mgogoro mkubwa, anafikiri anapata sifa ndogondogo hapa. Haya mambo
tumeyapigia kelele kwa miaka mingi.”
Alimtaka Rais Magufuli kuiondoa Tanzania kwenye MIGA ili
wawekezaji wasiweze kushitaki kokote.
Mhadhiri Mwandamizi wa Chuo Kikuu cha Dar es Salaam
(UDSM), Dk George Kahangwa alisema ni wakati mwafaka kwa Watanzania kuungana na
Rais.
Alisema ni wakati mwafaka kwa pamoja kusema wizi sasa
basi na kuhakikisha wahusika wote wanachukuliwa hatua wawe wazawa au wageni.
0 comments:
Post a Comment